راهنما و طریقه شست و شوی بینی بعد از عمل
پس از جراحی بینی، احتمالا با گرفتگی، خشکی و حتی ترشحات ناخوشایند مواجه خواهید شد. این موضوع طبیعی است، اما اگر بینی خود را درست شست‌وشو ندهید، ممکن است با مشکلاتی مثل عفونت، خونریزی یا کند شدن روند بهبودی روبه‌رو شوید! خبر خوب این است که یک روش ساده، اما فوق‌العاده موثر وجود دارد که شما را از این دردسرها نجات می‌دهد: استفاده اصولی از سرم شست و شوی بینی!
در این مقاله، شست و شوی بینی بعد از عمل را مرحله به مرحله برای شما شرح می‌دهیم تا هم از مشکلات احتمالی پیشگیری کنید و هم سریع‌تر به نتیجه دلخواهتان برسید.
مواد و ابزار لازم برای شست و شوی بینی بعد از عمل
شست و شوی بینی بعد از عمل یکی از مراحل حیاتی در فرآیند بهبودی است که به جلوگیری از عفونت، کاهش التهاب و تسریع در ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند. برای انجام این کار به‌صورت صحیح، استفاده از ابزارها و محلول‌های مناسب ضروری است. در ادامه، هر یک از وسایل مورد‌نیاز را معرفی کرده و نحوه استفاده از آن‌ها را توضیح می‌دهیم:
سرم شست و شوی بینی (نرمال سالین)
این محلول نمکی استریل برای مرطوب نگه‌داشتن و پاک‌سازی مجاری بینی استفاده می‌شود و به کاهش خشکی و تحریکات پس از جراحی کمک می‌کند. برای استفاده سرم را در دمای اتاق نگه‌داری کنید. هنگام شست‌وشوی بینی بعد از عمل دماغ، سرنگ یا بطری مخصوص را با سرم پر کرده و به‌آرامی درون بینی تزریق کنید تا ترشحات و لخته‌های خون خارج شوند.
سرنگ یا بطری مخصوص شست‌وشو
سرنگ برای انتقال محلول شست‌وشو به داخل حفره‌های بینی بدون ایجاد فشار زیاد استفاده می‌شود. برای استفاده سرنگ ۱۰ سی‌سی بدون سوزن یا بطری مخصوص را با سرم شست‌وشو پر کنید. سر خود را کمی به جلو خم کرده و محلول را به‌آرامی در یکی از سوراخ‌های بینی تزریق کنید تا از سوراخ دیگر یا دهان خارج شود. این فرآیند را برای هر دو سمت بینی تکرار کنید.
گاز استریل یا دستمال نرم
دستمال نرم برای پاک‌کردن ترشحات و خشک‌کردن ناحیه اطراف بینی پس از شست‌وشو استفاده می‌شود. پس از اتمام شست‌وشو، با استفاده از گاز استریل یا دستمال نرم، به‌آرامی ناحیه خارجی بینی را تمیز و خشک کنید. از وارد کردن دستمال به داخل بینی خودداری کنید؛ زیرا ممکن است بافت‌های حساس بینی آسیب ببینند.
قطره یا اسپری تجویز شده توسط پزشک (در صورت لزوم)
قطره یا اسپری ممکن است برای کاهش التهاب، جلوگیری از عفونت یا مرطوب نگه‌داشتن مجاری بینی پس از جراحی توسط پزشک تجویز شوند. برای استفاده از این محصولات طبق دستورالعمل پزشک، تعداد قطرات یا پاف‌های مشخصی را در هر سوراخ بینی اعمال کنید. معمولا پس از شست و شوی بینی و خشک‌کردن آن، از این محصولات استفاده می‌شود.
نکته: بعد از گذشت دو هفته برای شست و شوی بینی بعد از عمل، می‌توانید به جای شست و شوی بینی با آب نمک یا سرم، آب معمولی را با سرنگ به بینی تزریق کنید.
! توجه: همیشه قبل از شروع شست‌وشو بعد از عمل بینی یا جراحی صورت، دست‌های خود را به‌خوبی با آب و صابون بشویید تا از انتقال آلودگی جلوگیری شود؛ همچنین، در صورت تجربه درد، خونریزی یا هرگونه علائم غیرعادی، با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه شست و شوی بینی بعد از عمل؛ مرحله‌به‌مرحله
شست و شوی بینی بعد از عمل، علاوه‌بر تسریع بهبود، به کاهش خشکی و تحریک مخاط بینی کمک می‌کند. این عمل با مرطوب نگه‌داشتن مجاری بینی، از تشکیل پوسته‌های خشک جلوگیری کرده و راحتی بیمار را افزایش می‌دهد.
مرحله ۱: آماده‌سازی محلول شست‌وشو بینی
محلول نمکی استریل (سرم نرمال سالین) با ترکیب ۰.۹٪ نمک در آب استریل تهیه می‌شود و با فشار اسمزی مناسب، به پاک‌سازی و مرطوب نگه‌داشتن مخاط بینی کمک می‌کند. این سرم را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید یا با حل کردن یک قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب جوشیده و سرد شده، محلول خانگی تهیه کنید. توجه داشته باشید که استفاده از آب جوشیده سرد شده از ورود میکروارگانیسم‌ها به بینی جلوگیری می‌کند.
مرحله ۲: نحوه صحیح استفاده از سرنگ یا بطری شست‌وشو
برای شست و شوی بینی بعد از عمل رینوپلاستی، ابتدا سرنگ یا بطری را با محلول شست‌وشو پر کنید. سپس در مقابل یک سینک بایستید و سر خود را کمی به جلو و پایین خم کنید تا محلول به‌راحتی از بینی خارج شود و وارد حلق نشود. سرنگ یا بطری را در ابتدای یکی از سوراخ‌های بینی قرار داده و به‌آرامی فشار دهید تا محلول با فشار ملایم وارد بینی شود. از وارد کردن سرنگ به عمق بینی خودداری کنید و مطمئن شوید که فشار زیادی اعمال نمی‌کنید، زیرا این کار ممکن است به بافت‌های حساس آسیب برساند.
مرحله ۳: رعایت زاویه صحیح سر هنگام شست و شوی بینی
زاویه قرارگیری سر هنگام شست و شوی بینی با آب نمک یا سرم بسیار مهم است. سر خود را به جلو و پایین خم کنید، به‌طوری‌که چانه به سمت سینه نزدیک شود. این وضعیت کمک می‌کند تا محلول به‌راحتی از بینی خارج شود و وارد حلق یا گوش‌ها نشود؛ همچنین، می‌توانید سر را کمی به سمت چپ یا راست بچرخانید تا محلول از سوراخ مقابل بینی خارج شود. این کار به شست‌وشوی کامل‌تر مجاری بینی کمک می‌کند.
مرحله ۴: تخلیه محلول از بینی بدون فشار آوردن
پس از وارد کردن محلول به یکی از سوراخ‌های بینی، اجازه دهید تا به‌طورطبیعی از سوراخ دیگر یا همان سوراخ خارج شود. از فین کردن یا وارد کردن فشار زیاد برای تخلیه محلول خودداری کنید، زیرا این کار به بافت‌های در حال بهبود آسیب می‌رساند و باعث خونریزی می‌شود. در عوض، به‌آرامی نفس بکشید و اجازه دهید جاذبه زمین کار خود را انجام دهد. این فرآیند را برای هر دو سوراخ بینی تکرار کنید تا از پاک‌سازی کامل اطمینان حاصل شود.
مرحله ۵: خشک کردن و مراقبت‌های بعد از شست‌وشوی بینی
پس از اتمام شست‌وشو بعد از عمل بینی گوشتی خیلی بزرگ یا بینی‌های استخوانی، با استفاده از یک دستمال نرم یا گاز استریل، به‌آرامی ناحیه خارجی بینی را خشک کنید. از وارد کردن دستمال یا گاز به داخل بینی خودداری کنید تا به بافت‌های حساس آسیب نرسد. در صورت تجویز پزشک، می‌توانید از پمادهای آنتی‌بیوتیک یا مرطوب‌کننده برای ناحیه داخلی بینی استفاده کنید؛ همچنین، از فین کردن شدید و قرار گرفتن در معرض هوای خشک یا آلوده بپرهیزید تا فرآیند بهبودی به‌خوبی پیش رود.
شست و شوی بینی بعد از عمل را از چه روزی باید شروع کرد؟
شست و شوی بینی بعد از عمل معمولا از روز دوم یا سوم آغاز می‌شود، اما زمان دقیق آن بستگی به شرایط بیمار و نظر پزشک دارد. در دو روز اول، بینی بسیار حساس بوده و ممکن است هنوز مقداری خونریزی یا ترشحات داشته باشد؛ بنابراین پزشک یا جراح پلاستیک معمولا در این مدت شست‌وشوی شدید را توصیه نمی‌کند. در این مرحله، میتوان فقط از قطره‌های بینی یا سرم سالین به مقدار کم برای مرطوب نگه داشتن مجاری بینی استفاده کرد. پس از برداشتن آتل یا پانسمان‌های داخلی (معمولا در هفته اول)، شست‌وشوی بینی با حجم بیشتری از محلول امکان‌پذیر خواهد شد تا از تجمع خون خشک‌شده و ترشحات جلوگیری شود.
سرم شستشوی بینی چند بار در روز استفاده شود؟
تعداد دفعات شست‌وشوی بینی بعد از جراحی به میزان ترشحات و وضعیت بینی بستگی دارد، اما معمولا در هفته اول، ۳ تا ۴ بار در روز توصیه می‌شود. این تعداد به کنترل تورم، جلوگیری از خشک شدن داخل بینی و کاهش خطر عفونت کمک می‌کند. در هفته دوم، زمانی که زخم‌ها روند ترمیم را آغاز می‌کنند، میتوان تعداد دفعات را به ۲ تا ۳ بار در روز کاهش داد. در‌صورتی‌که بینی هنوز دچار گرفتگی باشد یا ترشحات باقی مانده باشند، میتوان شست‌وشو را تا هفته سوم با روزانه یک تا دو بار ادامه داد.
اگر علاوه‌بر تعداد دفعات شست‌وشوی بینی بعد از عمل، این سوال نیز برایتان مطرح است که چند روز بعد از عمل بینی میتوان به پهلو خوابید، حتما در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا شرایط هر فرد بعد از جراحی متفاوت خواهد بود.
شستشوی بینی بعد از عمل تا چند وقت ادامه دارد؟
مدت زمان شست‌وشوی بینی بعد از جراحی بسته به نوع عمل و روند بهبودی بیمار متفاوت است، اما به‌طورکلی، توصیه می‌شود حداقل تا ۴ هفته این کار را ادامه دهید. در هفته‌های اول، شست‌وشو برای جلوگیری از انسداد مجاری بینی و عفونت اهمیت زیادی دارد، اما بعد از یک ماه، میزان ترشحات کاهش یافته و سیستم تنفسی داخلی به شرایط طبیعی نزدیک‌تر می‌شود. در‌صورتی‌که پزشک توصیه کند، ممکن است شست‌وشو را به‌صورت یک بار در روز تا دو ماه ادامه دهید تا مجاری بینی کاملا ترمیم شوند.
اگر پس از این مدت همچنان احساس خشکی یا گرفتگی داشتید، از سرم شست‌وشو به‌عنوان مرطوب‌کننده استفاده نکنید؛ زیرا استفاده مداوم و طولانی‌مدت از این محلول به دلیل تأثیر بر مخاط بینی و تغییر در تعادل طبیعی آن، تولید موکوس طبیعی را کاهش داده و منجر‌به خشکی مزمن و تحریک مخاط می‌شود. به جای سرم شست‌وشو در این بازه زمانی می‌توانید از مواد زیر برای مرطوب نگه داشتن بینی استفاده کنید:
- اسپرى مخصوص بینی
- پماد و ژل مخصوص بينى
- بخور سرد
- روغن يا اسپرى حاوى روغن كنجد
- پماد ويتامين A
در صورت مشاهده هرگونه ترشحات غیرطبیعی، بوی بد، عفونت یا گرفتگی شدید نیز، باید مجددا با پزشک مشورت کنید.
شست و شوی اصولی بینی بعد از عمل را جدی بگیرید!
طریقه شست و شوی بینی بعد از عمل، شاید در نگاه اول یک کار ساده و کم‌اهمیت به نظر برسد، اما در واقع یکی از مهم‌ترین مراحل بهبودی پس از جراحی است. انجام صحیح این کار از عفونت، التهاب، خشکی بینی و مشکلات تنفسی جلوگیری می‌کند و باعث تسریع روند بهبودی می‌شود. استفاده از سرم شست و شوی بینی، سرنگ یا بطری مخصوص، رعایت زاویه صحیح سر و تخلیه ملایم محلول، همگی مواردی هستند که در این مسیر باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید.
فراموش نکنید که هر فرد شرایط خاص خود را دارد و ممکن است نیاز به توصیه‌های اختصاصی‌تر از سوی پزشک داشته باشد. پس اگر پس از جراحی بینی هنوز سوالاتی در ذهن دارید یا با مشکلاتی مانند گرفتگی طولانی‌مدت، التهاب بیش از حد یا ترشحات غیرطبیعی مواجه شده‌اید، چالش‌های خود را با دکتر غرابی مطرح کنید.
بهتر است تجربه و مشکلات خود را در قسمت نظرها برای ما بنویسید تا در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ داده شود. با توجه به این که دکتر غلامحسین غرابی جراح پلاستیک است که تجربه‌های بسیاری در جراحی‌های محتلف دارد، براساس شرایط شما بهترین اقدام را به شما توصیه کرده و شما را از دردسرهای بعد از جراحی بینی نجات خواهد داد.
پاسخگوی پرسش های شما هستیم