گوش بلبلی چیست؟ علت و راه‌های درمان گوش برجسته
عارضه گوش بلبلی به معنای بیرون‌زدگی لاله گوش از سر است و برخلاف تصور برخی افراد، هیچ‌گونه مشکل شنوایی یا عملکردی ایجاد نمی‌کند. در واقع، گوش بلبلی فقط یک مسئله زیبایی‌شناختی است. اغلب افراد (خصوصا در دوران کودکی)، به دلیل ظاهر متفاوت گوش‌ها احساس ناراحتی یا خجالت دارند و همین موضوع سبب می‌شود والدین به دنبال روش‌های درمانی مطمئن باشند. اگر شما هم به دنبال پاسخ دقیق درباره علت گوش بلبلی و بهترین راه‌های اصلاح گوش برجسته هستید، در ادامه این مطلب به‌صورت کامل با دلایل و روش‌های درمان آشنا می‌شوید.
گوش بلبلی؛ بیرون زدن بیش از حد لاله گوش
در پاسخ به سوال گوش بلبلی چیست باید بگوییم گوش بلبلی حالتی است که در آن لاله گوش بیشتر از حد معمول از کنار سر فاصله دارد و ظاهر گوش کمی بیرون‌زده به نظر می‌رسد. این وضعیت معمولا از زمان تولد وجود دارد و بیشتر به‌دلیل شکل‌گیری غیرطبیعی غضروف گوش در دوران جنینی ایجاد می‌شود. گوش بلبلی هیچ مشکلی برای شنوایی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است از نظر ظاهری باعث ناراحتی یا کاهش اعتمادبه‌نفس شود.
علل برجستگی و بیرون‌زدگی گوش؛ گوش بلبلی نشانه چیست؟
برجستگی گوش معمولا از بدو تولد وجود دارد و ناشی از رشد غیرطبیعی غضروف در دوران جنینی است. در واقع، ساختار داخلی گوش به‌گونه‌ای شکل می‌گیرد که باعث می‌شود لاله گوش از سر فاصله بگیرد. این ویژگی معمولا ارثی است، اما در برخی موارد ممکن است بر اثر شرایط خاص دوران بارداری یا حتی آسیب‌های بعدی ایجاد شود. در ادامه، مهم‌ترین علل گوش‌های برجسته را مرور می‌کنیم.
عمق بیش از حد کونکا؛ دلیل برجستگی بیش از اندازه گوش
در برخی افراد، بخش کاسه‌ای‌شکل گوش که به آن کونکا (Concha) گفته می‌شود، بیش از حد عمیق است. این عمق زیاد باعث می‌شود کل لاله گوش از کنار سر فاصله بگیرد. چنین ساختاری معمولا ژنتیکی است و احتمال دارد حتی پس از رشد کامل گوش نیز باقی بماند. در این موارد روش‌های جراحی بهترین راهکار برای اصلاح گوش برجسته هستند. در صورت تمایل و صلاحدید پزشک می‌توانید این جراحی را همزمان با لیفت گونه با جراحی انجام دهید.
عوامل ژنتیکی و وراثت؛ عاملی موثر در عارضه گوش بلبلی
در اغلب موارد، گوش‌های برجسته یک ویژگی ارثی هستند. اگر یکی از والدین یا نزدیکان دچار این حالت باشند، احتمال بروز آن در فرزند نیز بالاست. این ویژگی معمولا در هر دو گوش دیده می‌شود و از بدو تولد قابل مشاهده است. در چنین شرایطی، تنها راه اصلاح دائمی، جراحی تخصصی توسط دکتر پنجه طلا جراح پلاستیک یا متخصص گوش و صورت است.
آسیب و تروما؛ گوش برجسته ناشی از ضربه
در موارد نادر، آسیب فیزیکی یا بیماری‌های خاص باعث تغییر فرم گوش و بیرون‌زدگی آن می‌شوند. در این وضعیت، برجستگی گوش حاصل از ضربه معمولا با تغییر ساختار غضروف همراه است و نیاز به بررسی دقیق پزشک متخصص دارد. اگر این مشکل با تغییر فرم چهره همراه باشد، ممکن است پزشک انجام جراحی زيبايی صورت یا سایر اقدامات ترمیمی را پیشنهاد دهد.
تکامل نیافتن چین آنتی‌هلیکس؛ علت شایع گوش بلبلی در نوزادان
یکی از اصلی‌ترین دلایل گوش بلبلی، شکل نگرفتن صحیح چین آنتی‌هلیکس است؛ همان خط غضروفی که در قسمت بالایی گوش دیده می‌شود. وقتی این چین به‌درستی ایجاد نشود، گوش ظاهر صاف‌تری پیدا می‌کند و لبه آن به سمت بیرون متمایل می‌شود. این نقص ساختاری یکی از شایع‌ترین علل گوش بلبلی است. در اغلب نوزادان این عارضه با استفاده از چسب اصلاح فرم گوش نوزاد قابل درمان است.
تکامل بیش از حد غضروف؛ افزایش حجم لاله گوش و ایجاد گوش بلبلی
گاهی اوقات غضروف گوش بیش از حد رشد می‌کند و باعث می‌شود گوش‌ها بزرگ‌تر یا بیرون‌زده‌تر از حالت طبیعی باشند. این مسئله ممکن است به‌صورت خفیف یا شدید دیده شود و معمولا نیاز به عمل گوش بلبلی دارد تا تقارن و تناسب چهره بازگردد.
موقعیت در رحم؛ تاثیر فشار روی گوش جنین و ایجاد گوش بلبلی نوزاد
گاهی گوش نوزاد به دلیل فشار رحم یا موقعیت قرارگیری در دوران بارداری، به‌درستی شکل نمی‌گیرد. این حالت معمولا یک ناهنجاری موقت است و ممکن است با گذر زمان یا روش‌های غیرجراحی بهبود پیدا کند. آگاهی زودهنگام از این وضعیت به والدین کمک می‌کند تا در همان ماه‌های اولیه زندگی، درمان را آغاز کنند.
راه‌های درمان گوش برجسته؛ روش‌های جراحی و غیرجراحی
اصلاح گوش‌های برجسته به دو روش اصلی انجام می‌شود؛ درمان‌های غیرجراحی (در سنین نوزادی) و درمان‌های جراحی (در کودکان و بزرگسالان). انتخاب روش درمان به سن، شدت برجستگی و ساختار غضروف بستگی دارد. در نوزادان به دلیل نرمی غضروف، روش‌های قالب‌گیری و چسب گوش موثر هستند، اما در سنین بالاتر، جراحی یا اتوپلاستی گوش نتیجه‌ای قطعی و ماندگار ایجاد می‌کند.
درمان جراحی (جراحی اتوپلاستی)؛ راه‌حل دائمی اصلاح گوش بلبلی
جراحی اتوپلاستی یکی از موثرترین روش‌ها برای اصلاح گوش برجسته است که معمولا در سنین بالاتر از پنج سال انجام می‌شود. در این عمل، جراح با ایجاد برش ظریف در پشت گوش، فرم طبیعی و تقارن بین دو گوش را بازسازی می‌کند. اتوپلاستی با بیهوشی عمومی انجام شده و بیمار همان روز ترخیص می‌شود. این جراحی ممکن است علاوه‌بر اصلاح برجستگی، فرم کلی گوش را نیز زیباتر کند و با سایر روش‌های جراحی مانند عمل گونه ترکیب شود. در جدول زیر اطلاعات بیشتری در خصوص اصلاح گوش‌های برجسته با جراحی کسب خواهید کرد.
| مورد | توضیحات |
| سن مناسب برای جراحی | معمولا از ۵ تا ۶ سالگی به بعد، زمانی که رشد گوش کامل شده است. |
| نحوه انجام عمل | با برش ظریف در پشت گوش و ایجاد چین طبیعی آنتی‌هلیکس، گوش‌ها به سر نزدیک‌تر می‌شوند. |
| ملاحظات جراحی | تحت بیهوشی عمومی، به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و جای بخیه‌ها پنهان است. |
| دوران نقاهت | حدود یک تا دو هفته است و بیمار باید از باند یا هدبند محافظ استفاده کند. |
| مزایای اتوپلاستی | اصلاح دائمی گوش برجسته، افزایش اعتمادبه‌نفس و هماهنگی بیشتر در چهره. |
پس از عمل، رعایت مراقبت‌های پس از جراحی اهمیت چشمگیری دارد تا گوش‌ها در موقعیت جدید ثابت بمانند. در این دوران باید از فشار یا تماس مستقیم با گوش‌ها خودداری شود. در اغلب بیماران، نتایج نهایی بعد از چند هفته کاملا مشخص می‌شود. امکان انجام اصلاحاتی مثل پروتز گونه یا لیفت گردن با جراحی همزمان با اتوپلاستی وجود دارد.
روش‌های غیرجراحی (Ear Molding)؛ اصلاح گوش بلبلی بدون عمل
مانند اصلاح فرم گونه که به روش غیرجراحی و با پروتز گونه انجام می‌شود، اصلاح گوش بلبلی بدون جراحی نیز امکان‌پذیر است. در نوزادانی که هنوز غضروف گوش نرم است، می‌توان بدون نیاز به جراحی، از روش‌های قالب‌گیری یا چسب استفاده کرد. این روش‌ها در چند هفته اول تولد بهترین نتیجه را دارند و اگر به‌موقع انجام شوند، ممکن است نیاز به عمل را کاملا برطرف کنند. روش‌های غیرجراحی برجستگی گوش یا گوش بلبلی به شرح زیر هستند:
- مدلینگ گوش (Ear Molding): استفاده از آتل یا قالب‌های مخصوص که گوش را به فرم طبیعی نزدیک می‌کنند. این روش باید توسط پزشک انجام شود تا فرم گوش به‌درستی اصلاح شود.
- باندینگ یا کلاه مخصوص (مانند Ear Buddies): این ابزارها گوش را به سمت سر نگه می‌دارند و به اصلاح تدریجی آن کمک می‌کنند.
- چسب گوش بزرگسالان یا نوزادان (مانند Otostick): چسب‌های سیلیکونی یا ژلی که به‌صورت موقت گوش را به سر می‌چسبانند و ظاهر را اصلاح می‌کنند. برای استفاده ابتدا پوست پشت گوش را با الکل تمیز کنید، سپس چسب را روی نقطه مورد نظر بچسبانید تا گوش در حالت جدید قرار گیرد.
بهترین زمان برای اصلاح گوش بلبلی بدون عمل، چند هفته اول پس از تولد است. بعد از شش‌ماهگی، غضروف سفت می‌شود و اثربخشی این روش‌ها کاهش می‌یابد.
هرچند این روش‌ها ساده و غیرتهاجمی هستند، اما اثر آن‌ها معمولا موقتی است و برای نتایج دائمی باید جراحی انجام شود. در صورت باقی ماندن برجستگی گوش در سنین بالاتر، عمل گوش بلبلی توسط متخصص بهترین گزینه خواهد بود.
گوش بلبلی؛ ناهنجاری بی‌خطر بیرون‌زدگی گوش
گوش بلبلی یک ناهنجاری شایع اما بی‌خطر است که تاثیری بر شنوایی ندارد، اما ممکن است بر اعتمادبه‌نفس فرد اثر بگذارد. اگر نوزاد دارید، روش‌های غیرجراحی مانند مدلینگ و چسب گوش بهترین انتخاب هستند. اما در سنین بالاتر، فقط جراحی اتوپلاستی گوش نتایج دائمی و طبیعی ایجاد می‌کند. برای بررسی دقیق وضعیت گوش خود یا فرزندتان و انتخاب بهترین روش درمان، می‌توانید با دکتر غلامحسین غرابی، جراح پلاستیک و متخصص زیبایی صورت مشاوره داشته باشید تا با بررسی تخصصی، بهترین نتیجه ممکن را به‌دست آورید و این ناهنجاری را اصلاح کنید.
پاسخگوی پرسش های شما هستیم